Bạn có nghĩ rằng trao đổi trực tiếp dễ hơn qua tin nhắn rất nhiều không? Vì chúng ta thường dồn nhiều tâm sức cho việc suy nghĩ xem nên viết như thế nào để truyền tải đúng ý mình. Chúng ta cố gắng làm rõ mọi thứ càng nhiều càng tốt. Nhưng khi nói, chúng ta có xu hướng nói liên tục thay vì nói nhiều. Đôi khi trong cuộc trò chuyện với người khác, tôi để ý mình bắt đầu một câu mà không nhận thức được mình thực sự muốn nói gì. Có lẽ, tôi chỉ nói vì đang trong một cuộc trò chuyện. Dù nói chuyện trong vô thức, chúng ta vẫn có xu hướng nói những điều vô nghĩa hoặc không chính xác.
Ví dụ, rất nhiều người trong chúng ta đưa ra những quan sát mang tính phán xét. Epictetus từng viết: “Nếu ai đó tắm nhanh, đừng nói rằng anh ta không tắm đúng cách, hãy nói rằng anh ta tắm nhanh. Nếu ai đó uống nhiều, đừng nói anh ta là kẻ say xỉn, hãy nói anh ta uống nhiều. Trừ khi bạn biết lý do hành động của họ, còn không thì làm sao bạn có thể chắc chắn về sự phán đoán tiêu cực của mình với họ? Không phán xét người khác quá nhanh sẽ giúp bạn tránh hiểu lầm về hành động của họ.”
Ngày nay điều này xảy ra thường xuyên, đặc biệt là trên internet. Nếu một người không thích X, họ sẽ được gọi là Y. Y là ký tự viết tắt được mọi người sử dụng rất nhiều. Người này ghen ghét mình, người này phủ nhận mình, người này sống giả tạo, người này thích giả ngây giả ngô, người này hành động cực đoan, người này cả tin, người này ngu ngốc,… Mỗi lần mọi người đưa ra những đánh giá như vậy, có nghĩa là họ đang thực hiện những quan sát không tốt. Nhưng không có nghĩa là họ có tư duy hẹp hòi hay thiếu chính xác. Chúng ta chỉ nên nói rằng họ đang đưa ra những nhận định không hoàn toàn chính xác.
Một trong những quan điểm nền tảng của Chủ nghĩa Khắc Kỷ là chúng ta không biết người khác nghĩ gì, do đó, chúng ta nên tránh đưa ra giả định về lý do tại sao mọi người làm điều gì đó. Chưa hết, đây còn là trò tiêu khiển yêu thích của nhiều người. Chúng ta thích suy đoán về lý do tại sao mọi người làm hoặc nói điều gì đó. Chúng ta dựa vào giả định và câu chuyện tự chế — không phải dựa vào sự thật. Nếu có điều gì ít chính xác hơn thế, tôi rất muốn biết.
Để sống như một người theo chủ nghĩa Khắc Kỷ, hãy luyện tập sự chính xác trong lời nói của bạn. Bạn có thể bắt đầu luyện tập bằng việc viết. Khi viết, bạn có nhiều thời gian hơn để suy nghĩ về những gì bạn nói. Khi viết một câu, bạn có thể dành vài giây để suy nghĩ về câu đó, nhấn phím backspace và bắt đầu lại từ đầu. Bạn không thể làm điều đó trong cuộc trò chuyện. Một sự thật phũ phàng về con người là khi bạn nói điều gì đó với họ, thật khó để quên. Khi đang tranh cãi nảy lửa và bạn gọi tên ai đó, họ sẽ cảm thấy bị tổn thương. Bạn không thể nhấn backspace. Chúng ta thường nói: “Tôi không có ý như vậy!” Những lời bạn nói ra có tính chính xác, chúng không phải là những giả định. Tức là, bạn nói những gì bạn muốn nói. Và bạn đang sử dụng lời nói của mình để giao tiếp.
Trước khi bắt đầu nghiên cứu và áp dụng Chủ nghĩa Khắc Kỷ, phải thừa nhận rằng tôi đã không chú ý đến sự chính xác trong cách giao tiếp. Tôi sẽ chỉ thốt ra điều đầu tiên mình nghĩ đến trong đầu. Hầu hết thời gian điều đó không dẫn đến vấn đề. Nhưng khi bạn có những cuộc trò chuyện quan trọng, nó có thể gây ra vấn đề. Ví dụ, nếu bạn đang tranh cãi với vợ/chồng mình, và cảm xúc lên cao, việc nói sai điều gì đó có thể khiến mọi thứ tồi tệ hơn. Nếu bạn nói điều gì đó như, “Có lẽ chúng ta nên ly dị”, bạn sẽ không thể rút lại lời nói đó sau vài giây.
Hoặc nếu đang trò chuyện với một đối tác kinh doanh và bạn nói: “Tôi không chắc dự án này có thành công hay không”. Bạn có thể nghĩ rằng mình suy nghĩ chín chắn, nhưng người khác có thể cho rằng bạn thiếu tự tin.
Tôi thích viết rất nhiều vì nó buộc tôi phải rõ ràng, cũng giống như việc lời nói của tôi phải chính xác khi nói. Mỗi khi bạn viết điều gì đó quan trọng, hãy dành thời gian để chỉnh sửa bài viết của bạn nhiều lần cho rõ ràng. Khi bạn viết và nói với sự rõ ràng, tự động bạn sẽ trở thành một người giao tiếp giỏi.
Hãy nghĩ về tất cả những lợi ích mà Chủ nghĩa Khắc Kỷ mang lại. Không chỉ giúp bạn đối phó với cảm xúc của mình, nó còn giúp bạn cải thiện mối quan hệ với người khác thông qua việc giao tiếp hiệu quả. Nếu không có Chủ nghĩa Khắc Kỷ, tôi cũng không thể viết được bài viết này. Điều đó không hấp dẫn sao? Thật thú vị, phải không? Và tất cả đã bắt đầu từ việc đọc những lời nói có tính chính xác của Seneca, Epictetus và Marcus Aurelius. Chúc bạn tất cả những điều tốt lành.
