“Cách duy nhất để đối phó với những người xấu và bạo lực là những người tốt có kỹ năng bạo lực cao hơn.”
Một quy tắc trong Bushido của Samurai. Đây là một quote rất hay để giải thích cho hiện tượng vì sao người hiền lành, tốt tính thì hay bị hiếp đáp làm phiền.
Thực ra thì hiền lành tốt tính và bị hiếp đáp làm phiền nó thuộc hai phạm trù khác nhau, nhưng đôi khi hiện tượng (hiền lành) hay xuất hiện chung với hiện tượng bị làm phiền nên ta hay nghĩ rằng nó có mối quan hệ nhân quả. Này là causation vs correlation, nên google đọc kỹ để tăng thêm critical thinking.
Việc bị ăn hiếp hay không bị ăn hiếp (về mặt thể chất lẫn tinh thần) ở trong tự nhiên hoặc xã hội loài người nó không phụ thuộc vào việc cá thể bị làm phiền – ăn hiếp có hiền với tốt tính hay không mà nó phụ thuộc vào “sức mạnh” của cá thể đó.
“Sức mạnh” bỏ dấu ngoặc kép cho trôi văn chứ ở xã hội loài người thì khái niệm này phức tạp hơn, bao quát rộng hơn chứ không phải chỉ đơn thuần là sức mạnh vật lý – khả năng phát công mà còn tính tới nhiều thể loại lực mang tính hiện đại của xã hội loài người như quyền lực, tiền bạc, trí lực, tiềm lực…
Nên tuỳ vào set up hay game – môi trường bạn chơi thì nếu bạn nằm kèo dưới (lực mỏng) + thằng kèo trên muốn kiếm chuyện với bạn thì bạn sẽ bị ăn hiếp và làm phiền. Đúng vậy, việc bạn bị ăn hiếp nó phụ thuộc vào hai yếu tố chính là vị thế (thấp) của bạn + mong muốn của thằng kèo chơi có muốn múc bạn giải trí hay không.
Bạn hiền hay tốt không nằm trong các yếu tố này. Thực ra thì khi bạn nằm kèo dưới mà muốn yên thì bạn bắt buộc phải hiền – ngoan. Đơn giản vì bạn mà liều thách thức thằng boss (trên cơ) bạn (và nó xấu tính) thì xác suất bạn sẽ bị ăn đòn nặng hơn gấp vài lần và nó sẽ ngày càng xấu tính với bạn hơn.
Việc bị “ăn hiếp” này có thể nhìn rộng ra hơn việc bị ăn hiếp về thể xác. Trong mối quan hệ trai gái, trong môi trường công sở (với việc phân chia việc – quyền không đồng đều), mối quan hệ bạn bè – đối tác… Cứ thằng kèo dưới yếu + thằng kèo trên muốn kiếm chuyện là thằng kèo dưới no đòn. Vậy thôi.
Lãnh địa (Đất có thổ công, sông có hà bá)
Lãnh địa trong jujutsu kaisen là một khái niệm rất hay. Kiểu bạn active mở skill lãnh địa thì bạn được buff một yếu tố – lợi thế – perk nào đó.
Ngoài đời thì khái niệm lãnh địa cũng rất rõ ràng. Bạn vào lãnh địa của ai thì bạn phải tuân theo luật của lãnh địa đó hay chính xác hơn tí là quyền tự chủ của bạn sẽ bị ảnh hưởng tương đối khi bạn bước vào một lãnh địa không phải là của bạn.
Ví dụ như bạn ở nhà riêng thì bạn thích làm gì thì làm vì nó là 100% lãnh địa của bạn. Bạn ở ké cha mẹ bạn thì bạn phải (một hoặc toàn phần) nghe lời – chịu ảnh hưởng bởi cha mẹ bạn vì đó là lãnh địa của họ.
Hay Thời xưa Thanh niên làng này mà đi qua làng khác, hay xóm đạo qua xóm không theo đạo thì cũng hay bị tia nói đểu kiếm chuyện đánh nhau. Bạn đi bệnh viện đi học đi làm thì phải (một hoặc toàn phần) tuân theo quy củ văn hoá của nơi – lãnh địa đó.
Nói chung thì bạn vào – hoặc sống phụ thuộc vào lãnh địa nào thì phải tuân theo quy luật của lãnh địa đó đơn giản là vì bạn “kèo dưới”. Hên quy luật ngon – fair, bạn hài lòng, không bị làm phiền, không bị ăn hiếp thì ok. Còn xui bị ăn hiếp và bạn không đồng ý thì sẽ có hai kịch bản sau đây.
1 . Từ chối tham gia tương tác vào lãnh địa đó. Đôi khi bạn sẽ thắc mắc vì sao một người hay than chỗ làm tệ nhưng họ ko chịu nghỉ, đơn giản là vì họ phụ thuộc và cty trả lương cho họ. Than thì than, bị làm phiền thì làm phiền, nhưng vẫn đi làm và cuối tháng cầm tiền sống thôi.
Hay một ai đó than thở về một mối quan hệ tô xíc nhưng họ vẫn không buông. Đơn giản là vì họ đang được hưởng sướng từ mối quan hệ đó.
Hay một ai đó than thở về một thói quen xấu nhưng họ vẫn làm. Đơn giản vì họ phụ thuộc vào sự sung sướng thói quen đó mang lại.
Đúng vậy, không vừa ý với sự gì từ lãnh địa mình đang tham gia thì tạm biệt – không phụ thuộc vào sự sung sướng – thoải mái nó đem lại là xong. Đơn giản vậy hoy (nhưng thực ra việc đoạn tuyệt một sự thoải mái – nguồn lợi ngoài thế giới thật không đơn giản tí nào). Cái này cần bản lĩnh để dứt bỏ sự phụ thuộc.
2 . Thay đổi quy luật trong lãnh địa đó
Cái này khó cực kỳ. Bạn muốn thay đổi luật gì thì thường bạn phải được làm chủ một phần lãnh địa, còn không thì bạn chỉ cần ý kiến + ý kiến đó mâu thuẫn với lợi ích của lãnh chúa(s) thì việc bạn tham gia tương tác trong lãnh địa về sau khó bội phần. Tối ưu hoá thì im im tích tụ nguồn lực nội tại, tạo sức ảnh hưởng rồi từ từ có tiếng nói thôi.
Ví dụ như ở chung với cha mẹ mà làm neet, không góp tiền điện cơm thì sẽ bị chửi. Đi làm kiếm được tiền phụ thì đỡ đôi phần, tháng kiếm 100tr trả hết bill, mua sơn hào hải vị cải thiện bữa cơm gia đình là bắt đầu đỉnh và thành trụ cột gia đình, lời nào thốt ra cũng đều được lắng nghe kỹ lưỡng.
Cái này cũng cần bản lĩnh. Nói tóm lại thì việc bạn bị ăn hiếp nó không liên quan tới việc bạn tốt hay không mà nó liên quan tới vị thế – khả năng – bản lĩnh của bạn.
Cơ mà bạn vẫn phải tốt, chuẩn chỉ, đơn giản là để giảm sát thương đời vỗ vào mặt bạn, hay xui xẻo không đáng có.
Và nếu có may mắn ở vị thế cao, có sức ảnh hưởng tới nhiều người thì cũng nên làm người tốt đừng hà hiếp, làm phiền ai cả, đơn giản vì việc tốt này làm bạn gặp nhiều may mắn hơn.
Và muốn gì thì cũng nên có bản lĩnh tương ứng đi kèm còn ko có bản lĩnh tương đương chống đỡ cho mong muốn thì chuẩn bị bị ăn đập nha feng. Hahaha.
Ps: Có một dạng khá hay là bản lĩnh cao nhưng mong muốn gần zero. Mốt chem
