Có mấy anh em thắc mắc sao tôi lại ngủ sớm đến vậy. Cho xin ít típ đê.
Thú thật với anh em là nó thuộc về thói quen rồi, từ bé nhà tôi đã rèn cho cái tính này, cứ đến giờ là tôi sẽ thấy buồn ngủ. Hồi xưa có đợt rủ gái đi chơi, nhưng mà hơi quá giờ tí đâu đó 11h hơn chưa về, ngồi chơi với bạn mà không thể kiềm nổi phải ngáp lên ngáp xuống mấy lần. Người ta bảo tôi vô duyên mà nào đâu biết là tôi buồn ngủ thiệt tình. Nhắn tin này kia với tôi cũng hay bị mất hứng vì tới giờ là tôi lăn ra ngủ, có hôm đang cao hứng tôi ngủ quên luôn.
Ngủ sớm thì từ bé ai cũng được nhà rèn cho ngủ sớm (trừ một số gia đình có thói quen ngủ trễ hơn bình thường), nhưng sau này anh em vẫn cứ hay ngủ trễ, có thể bận này kia, hoặc dùng điện thoại khuya quen rồi nên giờ khó sửa. Xưa tôi cũng có thời gian thức khuya, sau này đôi khi cũng có chứ không phải là không – cho đến khi hiểu rõ hơn về giấc ngủ – những thứ trước đây tôi không hề hay biết, thì giờ tôi càng quyết tâm ngủ sớm hơn. Nếu không bận gì thì tối 9h tôi đã tắt đèn đi ngủ.
Anh em chờ nghe, bài này chưa có tips đâu, bài này có thể hơi dài nhưng mà tôi muốn nêu ra tác hại trước. Đảm bảo bổ ích nhớ.
Giấc ngủ quan trọng hơn mức anh em nghĩ nhiều – không phải tự nhiên vạn vật trên đời đều được ban cho giấc ngủ mỗi đêm. Cứ mỗi đêm anh em thức là một cơ hội để hệ thần kinh của anh em bị tổn thương và anh em không thể ngủ bù lại vào ngày hôm sau. Tức là thế này, anh em hôm nay thức khuya thiếu ngủ, hôm sau có ngủ 10 12 tiếng cũng không thể bù lại những tổn hại mà đêm trước gây nên. Anh em không thể ngủ lại dù chỉ 1 tiếng thiếu ngủ đã mất.
Việc thiếu ngủ tuy không phải là tác nhân chính, nhưng nó luôn luôn là tác nhân song hành trong mọi chứng bệnh mà anh em có nguy cơ gặp ngày nay. Cứ nghĩ thiếu ngủ là đêm ngủ 3 4 tiếng mệt mỏi mới gọi là thiếu ngủ, trên thực tế là không, anh em chỉ cần 10 đêm ngủ 6 tiếng thì đã có những tổn hại của 24h không hề nghỉ ngơi. Trung bình một người trưởng thành tối ưu nhất vẫn cần 7 tiếng rưỡi đến 9 tiếng ngủ mỗi đêm.
Tác hại, dù dài xin tóm gọn như sau:
– Thiếu ngủ làm suy yếu hệ miễn dịch, về lâu về dài sẽ tăng nguy cơ bị u.ng th ư.
– Tăng nguy cơ béo phì. Thiếu ngủ làm ức chế đi loại hormone khiến anh em cảm thấy no (leptin), đồng thời kích thích hormone cơ thể cảm thấy đói mạnh mẽ (ghrelin) – điều này làm anh em thèm ăn hơn bình thường và có xu hướng chọn thức ăn nhiều calo và dư độ ngọt. Trung bình một người thiếu ngủ tiêu thụ hơn bình thường 300 calories. Người hay thức lại là người thừa cân. Thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng đến quá trình đốt mỡ của cơ thể, thay vì đốt mỡ chúng chuyển sang đốt phần cơ nạc.
– Tiểu đường tuýp 2. Lượng glucose trong cơ thể thông thường sẽ được một loại hormone có tên là insulin tiêu hoá lấy – nhưng tác dụng của nó sẽ kém đi rõ nếu cơ thể anh em rơi vào tình trạng thiếu ngủ, điều dẫn đến sự thừa thải lượng đường trong cơ thể anh em.
– Trí nhớ kém, hiệu quả học tập suy giảm. Giấc ngủ thông thường của một người sẽ chia làm hai giai đoạn gồm giấc ngủ sâu (non-rapid eye movement, gọi là NREM) và giấc ngủ nông (rapid eyes movement, gọi là REM, đây là lúc anh em nằm mơ). Sóng não trong lúc ngủ sâu NREM sẽ lớn hơn và chậm hơn chạm đến vùng sâu nhất của não bộ (3 4 nhịp mỗi 10 giây thì phải) – nhiệm vụ là đưa được những gì anh em đã học được trong ngày vào bộ nhớ dài hạn của bộ não, lưu trữ vững chắc hơn. Anh em thấy utube hay có cái content ghi nhớ kiến thức từ việc ngủ đủ là vậy. Sóng não của giấc ngủ mơ REM sẽ gần giống với khi não trong tình trạng tỉnh táo, nhanh, ngắn và điên cuồng – đây là khi anh em nằm mơ, những gì anh em đã học, cảm được trong quá khứ sẽ được REM lấy ra làm dữ liệu cho giấc mộng. REM mang lại tính sáng tạo, tăng phần nào IQ – đó là lý do tại sao những giải pháp cho vấn đề khó khăn tự dưng được tìm thấy sau một đêm ngủ trọn vẹn. Dĩ nhiên, việc anh em thiếu ngủ hay thức khuya để học là phản khoa học, vì trí nhớ và trí thông minh của anh em sẽ không được củng cố nếu anh em thiếu ngủ.
– Tiếp, còn là tác nhân gây ra căn bệnh tim mạch (vì sao thì tôi quên rồi) – tôi mỗi sáng đều thở Wim Holf, hôm nào tôi khó ngủ thì sáng hôm sau tôi sẽ gặp khó khăn trong việc thực hành Wim Holf của mình. Tim tôi lúc đó không đủ ổn định để duy trì độ nhịp nhàng của hơi thở.
– Còn nữa, nhiều lắm, anh em sẽ trở nên nhạy cảm hơn mức bình thường so với khi cơ thể thiếu ngủ, tích cực lẫn tiêu cực. Tức là thế này, hai bên trái phải của bộ não có một hệ thống thần kinh liên quan đến khả năng kiểm soát cảm xúc – việc thiếu ngủ làm yếu đi chức năng này của anh em. Tức là anh em sẽ dễ cáu cũng như dễ hưng phấn hơn so với bình thường, việc hạn chế tác động của hệ thần kinh cảm xúc (tôi quên nó tên là gì rồi) sẽ kích thích tâm lý fight or flight (chiến hay chạy) của anh em – làm anh em trở nên nhạy cảm hơn với các vấn đề. Anh em để ý thấy nếu mình dạo này hay bực bội trong người, cáu bẩn với obz ace thì nên xem thử mình ngủ đã đủ giấc hay là chưa. Ngoài ra, dễ hưng phấn hơn nên anh em có xu hướng dễ bị nghiện hơn so với người bình thường.
Còn nhiều tác nhân khác nữa, như tập trung kém đi, tăng nguy cơ mất trí về già, bệnh Alzheimer, phá huỷ DNA của anh em, giảm hormone giới tính (testosterone và estrogen), hệ thần kinh không được phục hồi, đầu óc nông cạn, nhan sắc phai tàn, cơ thể suy nhược, sự nghiệp bết bát, cuộc sống lầm than, bạn bè xa lánh, đồng nghiệp khinh thường, người thân dè bỉu, con cái mất lòng tin, gái nhìn dị ứng, trai nhìn đã chê, tâm hồn mục nát, chán nản bất lực, quyết định ngu lol, sống không bằng chết, etc cũng chỉ vì thiếu ngủ mà ra.
Ghê vậy đó. Nên anh em đọc xong thì lo chăm lo giấc ngủ của mình nhiều tí. Biết sao nữa không? Chưa nói sao biết được. Nói cho nghe, mỗi ngày anh em sẽ càng nạp thêm nhiều thứ mới vào đầu, càng lớn càng nhiều thứ khiến anh em phải lưu tâm – điều này đòi hỏi sự phục hồi từ não bộ, não bộ luôn chờ đợi một phiên ngủ mới để được nghỉ ngơi, hệ thống lại kiến thức. Mà giờ anh em thức khuya, sáng thì dậy sớm đi làm đi học, hở tí lại húp cà phê cho tỉnh nhưng mà vẫn cứ uể oải, làm việc không ra hồn, đầu óc anh em ù ù cạc cạc, sếp nhìn thấy đã chán không giao thêm task cho anh em làm, con đường tiến thân của anh em coi như chấm hết, anh em về nhà cay cú trút giận lên anh em cha mẹ vợ con, cuộc đời anh em bế tắc, anh em cảm thấy bất lực. Thấy không, nó lại đâu vào đấy cái vòng tròn tự huỷ. Nên thôi, bỏ điện thoại ra một bên mà tối tối ngủ sớm đi anh em ạ. Ngủ sớm ngủ đủ không giúp anh em trở thành siêu nhân nhưng mà nó giúp anh em trở lại làm người, lâu giờ làm ngợm rồi, khổ lắm chớ sướng đâu.
Một vài tips để xem anh em có đang ngủ đủ không với cả cách để mau mau vào giấc hay chí ít hình thành thói quen ngủ trước 11h. Tôi đề cập ở bài sau nhớ.
