Trong một cuốn sách kiểu kinh tế học dành cho mọi người, đại ý có một câu chuyện rất đáng nhớ thế này: Chuyện gì sẽ xảy ra nếu bạn ném vỡ cửa kính nhà người khác? Có 3 câu trả lời:
1. Từ góc độ của người bình thường: thằng ném đá là thằng phá hoại, người chịu thiệt là chủ nhà, bắt đền nó đi!
2. Từ góc độ của kinh tế học tham nhũng: cửa vỡ? Vậy thợ sửa kính có việc làm, có thu nhập, nhờ đó người làm kính có việc làm, có thu nhập, nhờ đó hết người này đến người khác trong chuỗi liên đới có việc làm và thu nhập, thật tốt! Vòng quay tiền và tiêu dùng thúc đẩy xã hội!
3. Từ góc độ của kinh tế học: Các nguồn lực là khan hiếm, do đó nếu các nguồn lực được phân bổ vào các hoạt động phá hoại như thế để tạo nên các vòng quay tiền tiêu dùng như thế, sự phân bổ là không hiệu quả, do đó thị trường bị bóp méo do phân bổ vốn bị bóp méo
Có lẽ điều đó sẽ làm bạn dừng tay khi định ném vỡ cửa kính nhà người khác với mục đích phục hồi nền kinh tế. Mỗi viên đá trên tay bạn có thể làm thị trường méo mó.
Nếu bạn được lựa chọn có ném viên đó không, bạn sẽ thế nào?
Một người tay siêu bán hàng mảng giá cao nghe chuyện này cười bảo tôi, chuyện hay, từ góc độ bán hàng anh nghĩ thế này:
1. Loại thấy đó là phá hoại là khách hàng cảm giác chi tiền là mất, do đó phải thuyết phục họ mua là lời, và phải an ủi họ lựa chọn của họ là lựa chọn thông minh. Họ cần nghĩ là mình đúng và khôn ngoan khi quyết định chi tiền
2. Loại kinh tế học tham nhũng đó thì tiền có khi không quan trọng bằng sở thích, họ đã quen tự biện cho việc chi tiêu của mình nên phải cho họ thấy họ được chăm sóc, chiều chuộng, tôn trọng, rằng họ mua hàng đó là làm người khác phải nể, rằng chỉ có khách tinh giỏi mới chọn thế thôi, rằng mắt họ sáng mua là đáng
3. Loại kinh tế học thuần là loại khó chơi, họ cần thấy cái bỏ ra mang lại giá trị đích thực nào đó cho họ, với loại này phải tư vấn các kịch bản sử dụng hàng hóa vào việc có ích cho họ, tiết kiệm chi phí, mang lại lợi ích tài chính và phi tài chính, cho dù là họ mua cái máy vắt cam hay hút bụi đều muốn thấy nó được đảm bảo, tiện dụng, tiết kiệm…
Tôi nhìn anh chàng già đời cười bảo, hay, kiến giải hay! Nghe chuyện vu vơ mà đã nghĩ ra cách kiếm tiền của thiên hạ, thật anh cũng nên bớt cái tính đó đi!
Dẫu vậy, thời đại mới đã đến. Nói về 4 yếu tố cốt lõi của doanh nghiệp, VỐN – KỸ NGHỆ – KIẾN THỨC – CON NGƯỜI, thì sự hợp nhất của 4 yếu tố này, như Kotler nói, là ngày càng không tránh khỏi
Ông đã nói ngay mở đầu cuốn sách kinh điển của mình rằng, người bán lẻ ngày càng thạo sử dụng các nền tảng công nghệ để tiếp cận khách hàng, với khả năng tự cập nhật kiến thức và tận dụng tối đa vốn, tiết kiệm tối đa chi phí. Rằng, các cửa hàng bán lẻ với mục đích bán lẻ thật sự sẽ tan dần
Nên khi các bạn thấy những nền tảng mới, đại diện cho cách thức giao tiếp – giao dịch mới đang lên và ngày càng liên kết với nhau, các bạn lạc hậu, sợ hãi, lùi vào một góc
Các bạn thấy người ta ném đá vào nhà các bạn, thì các bạn trông chờ ai đó nói với các bạn rằng: AI là vớ vẩn, mạng xã hội là tào lao, mấy cái mạng video ngắn dài có mài ra được tí nào đâu, rằng thương mại điện tử lỗ đó rằng nọ rằng kia, rằng cứ bình thản mà tiếp tục sống
Thế thì khi bạn cố thở thật dài hít thật sâu, doanh nghiệp của bạn cũng hấp hối dần thôi
Vì vấn đề không phải là chuyện thằng ứng dụng nào mạng xã hội nào, vấn đề là áp lực của thời đại buộc bạn phải tiến bước, kênh on hay off, mạng hay bán hàng truyền thống chỉ là công cụ, bạn phải làm gì để bắt nhịp và cạnh tranh với thời đại bán lẻ mới, đó mới là mấu chốt!
Thay vì lăm le viên đá trong tay mà càng ném càng trúng vào mặt mình, bạn nên mở tấm lòng, xem xét cách thức xã hội đang tái phân bổ sự quan tâm, sở thích, tập trung khách hàng triển vọng vào các khu vực và nền tảng nào, làm sao để có được cách thưc giao tiếp hiệu quả hơn và tiến đến các giao dịch tốt hơn
Và ai chưa hiểu về kinh tế học doanh nghiệp, còn không biết cách đê ngăn nhân viên của mình trong giờ chơi game, vào tiktok, lướt face, làm đủ trò onlie, thì hãy mở lòng một lần mà thử cảm thụ cái không khí của một thời kì kì lạ, hậu đại dịch, thừa tiền và thừa đất, công nghệ lên cao và con người quá đỗi bối rồi này đi
Rồi nghĩ về việc mình cần làm, bạn sẽ thấy có thể bắt tay thật sự vào mọi việc thật đấy, thay vì thở than và oán trách, lăm le ném viên đá vào nhà người khác
Mà thật ra ô cửa kính vỡ chính là đôi mắt bạn!
