Trong cuộc sống hiện nay, có rất nhiều trò chơi thú vị đang diễn ra. Ví dụ, một trong những trò chơi cạnh tranh nhất chính là sự nghiệp. Nếu bạn muốn tham gia trò chơi này, bạn cần phải tuân theo một số quy tắc nhất định. Bạn phải lấy bằng cấp, nộp đơn xin việc, thể hiện sức mạnh của mình trò chơi này, che giấu tính cách của mình, làm hài lòng cấp trên, tham dự tiệc sinh nhật của các sếp, v.v. Nếu bạn về đích ở thứ hạng cao trong trò chơi này, phần thưởng của bạn là địa vị và tiền bạc. Nhưng có một điều mà hầu hết mọi người đều quên mất: “Bạn phải trả giá để tham gia cuộc đua này.”
Khi nói đến sự nghiệp, bạn có thể phải từ bỏ đạo đức, giá trị quan và thời gian mà đáng ra bạn đã dành cho gia đình, bạn bè hoặc sở thích. Đó là một cái giá cao mà bạn phải trả. Và khi mọi người không nghĩ về những gì họ hy sinh để thành công trong cuộc đua sự nghiệp, điều đó có thể dẫn đến những xung đột nội tâm nhất định. Triết gia Khắc Kỷ Epictetus đã kể một ví dụ về các mối quan hệ cá nhân.
Ông ấy nói: “Nếu bạn không được mời đến một bữa tiệc, có thể là do bạn đã không đánh đổi một vài thứ gì đó, chẳng hạn như nịnh bợ chủ nhà hoặc làm những việc để được họ ghi nhận. Vì vậy, nếu bạn muốn được mời, hãy trả tiền và đừng phàn nàn về chi phí. Nhưng nếu bạn mong đợi những lợi ích mà không phải trả giá, bạn không chỉ tham lam mà còn ngu ngốc nữa. Nhưng nếu bạn không được mời đến bữa tiệc thì sao? Bạn đã không làm những điều bạn không muốn làm như nịnh bợ chủ nhà. Lúc này, bạn hoàn toàn có lợi thế là không phải đánh đổi bất cứ thứ gì của mình.”
Không phàn nàn về cái giá phải trả là một chìa khóa của hạnh phúc. Hãy lấy ví dụ của Epictetus. Nếu bạn miễn cưỡng trả giá để được ai đó ghi nhận, bạn chỉ kết thúc bằng những mâu thuẫn nội tâm. Có thể bạn chỉ tốt với ai đó vì họ là đồng nghiệp và bạn không thể chịu được cảnh cô đơn trong một khoảnh khắc nào đó. Vì vậy, bạn nói đồng ý với mọi thứ mà người kia yêu cầu: bạn làm công việc bẩn thỉu giúp họ, bạn giúp họ chuyển nhà, tỏ ra buồn cười trước những câu chuyện cười nhạt nhẽo của họ.
Bạn làm mọi thứ để không bị cho ra rìa. Nhưng có điều tồi tệ gì sẽ xảy ra nếu bị cho ra rìa bởi những điều ngớ ngẩn như thế?
Khi tôi có công việc đầu tiên tại một ngân hàng vào nhiều năm trước, tôi nghĩ rằng mình cần phải làm hài lòng mọi người mà tôi làm việc cùng. Vì vậy, tôi luôn tham gia các hoạt động xã hội trong giờ nghỉ trưa và tất cả các sự kiện sau giờ làm việc. Điều này thật là vui. Nhưng có một điều mà tôi không thể chịu đựng được chính là tất cả những lời đàm tiếu. Tôi bị cuốn vào những điều đó, và sau một thời gian, tôi nhận thấy mình cũng đang bàn tán về những câu chuyện của người khác.
Và tôi không thể hiểu được rằng tại một thời điểm, mọi người đối xử tốt với ai đó, và có vẻ như tất cả chúng tôi đều là bạn thân, và tại một thời điểm khác, khi người đó không có mặt, mọi người đều nói về đời sống tình dục và những đặc điểm xấu của họ. Và tôi cũng không thể hiểu nổi rằng tại sao tôi lại làm những điều tương tự một cách nhanh chóng và tự nhiên như vậy?
Nhưng bây giờ tôi hiểu rõ hơn về điều đó. Buôn chuyện và bị hấp dẫn bởi thú vui là bản chất của con người. Nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy thoải mái về những điều đó. Vì vậy, khi tôi từ từ rời khỏi nhóm và ngừng cười vào những câu chuyện đàm tiếu người khác của họ, tôi không còn được mời đến các hoạt động xã hội và sinh nhật của họ nữa. Đó chính xác là điều tốt nhất đã xảy ra với tôi tại thời điểm đó trong cuộc đời tôi.
Thay vì dành thời gian cho những lời đàm tiếu và chuyện vớ vẩn, tôi tập trung vào việc học hành, thể thao và những người bạn thực sự. Tôi quyết định chơi một trò chơi khác. Một trò chơi được thúc đẩy bởi ý chí và tinh thần bên trong.
Đây là điều mà những người theo chủ nghĩa Khắc Kỷ đã làm tốt. Họ khuyến khích việc giữ đúng giá trị của bạn. Nếu bạn có thể giữ đúng những gì bạn cho là quan trọng và vẫn tham gia trò chơi, thì hãy tiếp tục nó. Ví dụ, những người theo chủ nghĩa Khắc Kỷ vẫn có thể theo đuổi sự giàu có và tiền bạc miễn là họ không hy sinh các giá trị khác của mình. Nhưng ngay khi bạn phải đánh đổi các giá trị của mình để lấy tiền, bạn luôn đi đến cùng một kết luận: “Nó không đáng. Các giá trị của bạn là vô giá!”
