Tôi ngẫm về chủ đề này cũng khá lâu rồi, nó nảy sinh từ cái hôm trong phòng tập, tôi chứng kiến một bác gánh tạ quá nặng rồi chấn thương nằm tại chỗ, thoái vị đĩa đệm, nghĩ tập hơn 1 năm, rồi Bác sĩ bảo từ nay không được tập gì nặng đến lưng nữa, coi như bỏ tạ, chuyển qua chơi môn khác.
Bác này cũng thuộc nhóm pro chơi lâu năm, nhưng hôm đấy có vẻ mệt và khởi động không kỹ, rồi lúc vác tạ thiếu tập trung, đâm ra cố quá thành quá cố. Còn mấy anh em mới tập vào đua nhau tạ nặng, để khè, để thể hiện.. thì quơ vài cái rồi chấn thương là chuyện xảy ra như cơm bữa.
Sức mạnh cơ bắp của mỗi người luôn có một ‘ngưỡng’ nhất định (threshold), vượt qua ngưỡng đó quá mức thì máy sẽ cháy.
Sức mạnh cơ bắp thì có thể đo lường được (tính bằng 1 RM), ví dụ anh em gánh tạ 100kg quen rồi thì những tasks ngoài cuộc sống phải bê đồ 30-40kg gánh trên vai sẽ thấy nhẹ tênh. Còn ngược lại, sức mạnh cơ bắp quá thấp thì ae sẽ vô cùng stress khi phải lao động vượt quá sức mạnh cho phép của ae. (đó là chưa tính đến sức bền và năng lượng dự trữ)
‘Sức mạnh cơ bắp’ thì hữu hình,
Nhưng ‘sức mạnh tinh thần’ lại là vô hình, và rất khó đo lường.
Có một chị quen (bạn của bà chị tôi), trước đó tôi gặp cũng vài lần, thì nghe tin chị ấy vào cấp cứu vì xuất huyết não, rồi nằm như người thực vật hơn 1 năm nay. Điều mà làm tất cả mọi người bàng hoàng, là chị này rất hoạt bát, vui vẻ, tác phong nhanh nhẹn, rất chăm tập yoga, rãnh còn đi nấu cơm thiện nguyện liên tục.
Ai ngờ hỏi ra, hồi đầu tháng 03 năm ngoái bùng phát dịch covid tại Mỹ, chồng chị ấy mất việc, rồi thêm mâu thuẫn gay gắt giữa chồng với bố mẹ ruột (sống chung nhà), kèm thêm 2 đứa con tầm tuổi 17-18t cũng trái ý chị ấy tất cả. Tổ hợp áp lực tứ phía dồn lại, chị ấy mất ngủ liên tục vài tháng, đã xỉu 2 lần trước đó như một lời cảnh báo, nhưng chị ấy nghĩ mình gồng nỗi cái stress này, ai ngờ đến lần 3 là vào bệnh viện. Giờ chỉ chờ gia đình chấp nhận rút dây thở.
Khi áp lực cuộc sống vượt quá ‘ngưỡng’ (threshold) của sức mạnh tinh thần thì người đó dù cơ bắp to khỏe cỡ nào thì cũng phải sập nguồn. Từ câu chuyện trên, ae mới thấy, sức khỏe tinh thần còn quan trọng hơn cả sức mạnh cơ bắp rất nhiều lần. Vì nó vô hình, không biểu lộ ra ngoài hoàn toàn, nên chúng ta hay bỏ lơ.
Chán đời, bế tắc, stress, trầm cảm, tự tử cũng từ đấy mà ra… dkm game đời thật khó nuốt !
Sức mạnh cơ bắp, nếu luyện tập nghiêm túc, vừa sức, kỷ luật thì sẽ tăng được threshold theo thời gian. Mấu chốt là tập đủ nặng (gần tiệm cận threshold hoặc lố một tý), chứ không nặng quá, hôm nào thấy không ổn thì nên nghỉ ngơi.
Cơ chế này cũng áp dụng tương tự để nâng sức mạnh tinh thần, người sống trong môi trường thuận lợi, ít áp lực từ nhỏ, cái gì cũng có người lo hết thì cơ bản threshold tinh thần khá thấp. Trông ổn ổn là lúc chưa gặp chuyện, còn đến lúc đối diện áp lực thực tế là vỡ trận ngay.
Nên đừng bao giờ chủ quan rằng tinh thần mình ngon rồi. Tôi va chạm đi làm ở VN cũng 10 năm, thử lửa khá nhiều với đủ môi trường, đủ kiểu người, đủ dạng mâu thuẫn và áp lực. Thế mà năm đầu tiên sang Mỹ, áp lực mới từ tứ phía dồn 1 cục, xém nữa cũng gãy gánh rồi, may mà còn ngồi đây để chia sẻ lại cho ae đọc.
Ngẫm lại mới thấy Mẫu thân tôi tâm lý chiến vl, từ nhỏ đã nuôi dạy tôi trong môi trường khá áp lực và trông hơi thiếu thốn, ít khi cho tôi hài lòng một việc gì đó quá dễ dàng (dù Mẫu thân có khả năng chu cấp). Sống khổ khổ, áp lực tương đối khá quen rồi, nên ra game đời cũng không bị shock quá. Đúng là có áp lực nén thì pít-tông mới chạy.
Nên đôi lúc stress vừa đủ lại cực kỳ tốt để tăng ngưỡng cho sức mạnh tinh thần, nhưng VỪA ĐỦ thôi anh em. Nó tương tự như nguyên lý nâng mức tạ, 50kg lên 51-55kg, chứ lên hẳn 70kg là gãy.
Chúng ta tăng level là nhờ stress, nên việc quản lý stress sao cho vừa đủ là cả một nghệ thuật. Không có áp lực làm sao có kim cương, nhưng áp lực quá ngưỡng thì thành cương thi.
Cheers,
Bác 7B
—-
Hình Thần Atlas đang nâng threshold tinh thần
